کلید هوایی (ACB)

کلید هوایی ACB چیست و چه کاربردی در تابلو برق‌های صنعتی دارد؟

کلید هوایی یا ACB (Air Circuit Breaker) یکی از مهم‌ترین تجهیزات حفاظتی در تابلو برق‌های فشار ضعیف است که وظیفه آن قطع جریان در شرایط خطا، اتصال کوتاه یا اضافه‌بار است. این کلید معمولاً در ورودی تابلو برق‌های اصلی، تابلو بانک خازنی و موتورخانه‌ها نصب می‌شود تا از آسیب به تجهیزات گران‌قیمت جلوگیری کند.

در تسلاکالا، مجموعه‌ای از کلیدهای هوایی برندهای معتبر مانند هیوندای، اشنایدر، و هیمل عرضه می‌شود که همگی دارای استانداردهای بین‌المللی IEC هستند و برای پروژه‌های صنعتی سنگین طراحی شده‌اند.

🔧 برای انتخاب مدل مناسب، می‌توانید با کارشناسان فنی تسلاکالا تماس بگیرید و به‌صورت رایگان مشاوره تخصصی دریافت کنید.

انواع کلید اتوماتیک هوایی کدامند؟

کلیدهای اتوماتیک هوایی (Air Circuit Breakers – ACB) از نظر ساختار، نحوه‌ی نصب، سیستم عملگر و سطح کنترل، به چند نوع تقسیم می‌شوند.
شناخت دقیق هر نوع، در زمان طراحی و اجرای تابلو برق صنعتی اهمیت زیادی دارد؛ زیرا انتخاب اشتباه می‌تواند باعث کاهش ایمنی، افزایش استهلاک و هزینه‌های نگهداری بالا شود.

در ادامه، انواع کلید هوایی را به تفکیک بررسی می‌کنیم:

۱. کلید هوایی ثابت (Fixed Type ACB)

در این نوع کلید، بدنه‌ی اصلی مستقیماً روی شاسی تابلو پیچ می‌شود و امکان جابه‌جایی یا بیرون کشیدن کلید بدون قطع کامل تابلو وجود ندارد.
به دلیل سادگی ساختار، قیمت پایین‌تر و نیاز کمتر به سرویس دوره‌ای، این نوع برای پروژه‌های کوچک‌تر یا تابلوهای توزیع اصلی ساده بسیار مناسب است.

مزایا:

• ساختار ساده و مقاوم

• قیمت اقتصادی‌تر

• نیاز به فضای نصب کمتر

• مناسب برای تابلوهایی با سرویس محدود

محدودیت‌ها:

• جداسازی کلید فقط با قطع کامل برق

• دسترسی دشوارتر برای تعمیر یا بازرسی

پیشنهاد تسلاکالا:
اگر پروژه‌تان نیاز به تعمیرات مداوم ندارد (مثلاً تابلو توزیع اصلی در کارخانه یا سوله صنعتی کوچک)، نوع ثابت انتخاب اقتصادی‌تری است.

۲. کلید هوایی کشویی (Withdrawable Type ACB)

در این مدل، کلید روی یک ریل یا شاسی کشویی نصب می‌شود و می‌توان آن را به‌راحتی از تابلو خارج کرد.
این ساختار سه وضعیت عملکردی دارد:

• Service (در مدار) – کلید در وضعیت عادی و برق‌دار

• Test (آزمایشی) – فقط مدار فرمان فعال است، مدار قدرت قطع

• Isolated (جدا شده) – کلید کاملاً از مدار خارج شده است

این قابلیت باعث می‌شود بدون نیاز به قطع برق کل تابلو، بتوان سرویس، تست یا تعویض کلید را ایمن انجام داد.

مزایا:

• ایمنی بالا برای تعمیر و نگهداری

• سه وضعیت عملکرد (Service/Test/Isolate)

• مناسب برای سیستم‌های حساس مانند بیمارستان‌ها، دیتاسنترها و کارخانه‌های تولیدی

محدودیت‌ها:

• قیمت بالاتر نسبت به نوع ثابت

• نیاز به فضای نصب بیشتر

پیشنهاد تسلاکالا:
در پروژه‌هایی که توقف برق مجاز نیست یا نیاز به سرویس سریع دارید، مدل کشویی بهترین انتخاب است. تسلاکالا مدل‌های هیوندای، اشنایدر و LS را با قابلیت کشویی ارائه می‌دهد.

۳. کلید هوایی موتوردار (Motorized ACB)

در این نوع، عمل قطع و وصل کلید علاوه‌بر دستی، توسط موتور الکتریکی داخلی نیز انجام می‌شود.
از طریق یک موتور سنکرون یا DC، کلید می‌تواند به‌صورت اتوماتیک یا از راه دور (Remote) کنترل شود.
این مدل در سیستم‌های اتوماسیون صنعتی، تابلوهای MCC، بانک خازنی بزرگ و شبکه‌های اضطراری (ATS) بسیار کاربرد دارد.

مزایا:

• قابلیت کنترل از راه دور (Remote Control)

• اتصال به سیستم‌های مانیتورینگ و PLC

• عملکرد سریع و دقیق در شرایط خطا

• مناسب برای تابلوهای هوشمند و پروژه‌های بزرگ

محدودیت‌ها:

• هزینه بالاتر

• نیاز به نگهداری منظم موتور و مدار فرمان

پیشنهاد تسلاکالا:
اگر پروژه‌ی شما دارای سیستم کنترل مرکزی، مانیتورینگ دیجیتال یا PLC است، حتماً مدل موتوردار را انتخاب کنید تا هماهنگی با سیستم کنترل برقرار شود.

۴. کلید هوایی با رله حفاظتی الکترونیکی (Microprocessor Type ACB)

این نوع ACBها به رله‌های هوشمند (مانند Micrologic در برند Schneider یا DIGIPACT در هیوندای) مجهز هستند.
رله‌ها قابلیت تنظیم و مانیتورینگ دقیق پارامترهای زیر را دارند:

• جریان نامی (Ir)

• زمان قطع (tr)

• نوع خطا (L, S, I, G)

• ثبت خطاهای گذشته (Event Log)

• ارتباط Modbus و ارتباط با سیستم مانیتورینگ مرکزی

این مدل‌ها علاوه بر حفاظت کامل، داده‌های عملکرد کلید را برای سیستم مانیتورینگ یا HMI ارسال می‌کنند.

مزایا:

• دقت بسیار بالا در حفاظت

• قابلیت اتصال به شبکه هوشمند (Smart Panel)

• تشخیص خودکار خطا و هشدار زودهنگام

• مناسب برای صنایع بزرگ، پالایشگاه‌ها و مراکز داده

محدودیت‌ها:

• قیمت بالاتر

• نیاز به تنظیمات اولیه توسط متخصص

پیشنهاد تسلاکالا:
در پروژه‌های حیاتی با نیاز به کنترل هوشمند، گزارش‌گیری و هماهنگی حفاظتی دقیق، این مدل بهترین گزینه است.

 ۵. کلید هوایی دستی (Manual ACB)

ساده‌ترین نوع ACB که فقط با مکانیزم دستی (دسته یا هندل) عمل قطع و وصل انجام می‌دهد.
در برخی پروژه‌های کوچک یا تابلوهای رزرو، استفاده از این مدل اقتصادی‌تر است.

مزایا:

• ساختار ساده

• هزینه کمتر

• مناسب برای پروژه‌های کوچک یا تابلوهای رزرو

محدودیت‌ها:

• عدم کنترل از راه دور

• محدودیت در زمان پاسخ‌دهی به خطا

تفاوت کلید هوایی با کلید اتوماتیک (MCCB و ACB)

در ظاهر ممکن است کلید هوایی (ACB) و کلید اتوماتیک قالب‌مولد (MCCB) مشابه به نظر برسند، اما از نظر ساختار، عملکرد و محدوده‌ی استفاده تفاوت‌های مهمی دارند:

به طور خلاصه، کلید هوایی ACB سطح حرفه‌ای‌تر، دقیق‌تر و قابل اعتمادتر از MCCB دارد و مخصوص پروژه‌هایی است که قطع سریع و ایمن جریان‌های بالا ضروری است.

مزایا و قابلیت‌های کلید ACB در پروژه‌های برق صنعتی

• امکان تنظیم دقیق جریان و زمان قطع (long, short, instantaneous trip)

• پشتیبانی از رله‌های الکترونیکی و مانیتورینگ دیجیتال

• عمر مکانیکی بسیار بالا تا بیش از 10,000 بار عملکرد

• مقاومت عالی در برابر گرما، رطوبت و شوک الکتریکی

• قابلیت نصب کشویی و سرویس آسان

• مناسب برای پروژه‌های با نیاز به حفاظت Selective و هماهنگ

این ویژگی‌ها باعث شده‌اند ACB به گزینه‌ای استاندارد در تابلوهای اصلی کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها و ساختمان‌های بزرگ تبدیل شود.

راهنمای انتخاب کلید هوایی مناسب بر اساس جریان و ظرفیت قطع

انتخاب درست کلید هوایی، مهم‌ترین مرحله در طراحی تابلو برق صنعتی است.
اگر کلید ACB به‌درستی انتخاب نشود، ممکن است در زمان بروز خطا (مثلاً اتصال کوتاه یا اضافه‌بار)، نه‌تنها از مدار محافظت نکند، بلکه باعث آتش‌سوزی یا سوختن تجهیزات اصلی تابلو شود.
بنابراین لازم است در زمان خرید کلید هوایی، چند پارامتر کلیدی را با دقت بررسی کنید.

🔹 ۱. جریان نامی (In) – انتخاب بر اساس بار کل شبکه

جریان نامی یا Rated Current (In) بیانگر حداکثر جریانی است که کلید می‌تواند در حالت عادی از خود عبور دهد، بدون اینکه آسیب ببیند.
برای تعیین مقدار آن، ابتدا باید جمع جریان مصرفی تمام تجهیزات تابلو را محاسبه کنید و سپس حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر در نظر بگیرید تا ضریب اطمینان رعایت شود.

📘 فرمول تقریبی محاسبه جریان:

In = (P ÷ (√3 × V × PF))

مثلاً در یک تابلو برق 1000 کیلووات با ولتاژ 400 ولت و ضریب توان 0.9، جریان حدوداً برابر است با:

In ≈ 1600 آمپر → کلید 2000 آمپر توصیه می‌شود.

کلیدهای هوایی معمولاً در بازه‌ی 630 تا 6300 آمپر تولید می‌شوند.
مدل‌های رایج در پروژه‌های صنعتی:

• 800A / 1000A → تابلوهای توزیع فرعی

• 1600A / 2000A → تابلوهای اصلی کارخانه

• 3200A / 4000A → موتورخانه‌ها و مراکز داده

• 6300A → ورودی شبکه یا پروژه‌های نیروگاهی

🔹 ۲. ظرفیت قطع (Icu) – قدرت تحمل جریان اتصال کوتاه

ظرفیت قطع یا Icu (Ultimate Breaking Capacity) مشخص می‌کند که کلید تا چه حد توانایی قطع جریان اتصال کوتاه را دارد.
به زبان ساده: اگر اتصال کوتاهی در شبکه رخ دهد، آیا کلید می‌تواند مدار را به‌صورت ایمن و بدون آسیب قطع کند یا نه.

مقدار Icu معمولاً بین 50kA تا 150kA است.
انتخاب آن باید متناسب با سطح اتصال کوتاه شبکه باشد.
اگر شبکه صنعتی یا نزدیک پست برق قرار دارد (جریان اتصال کوتاه بالا)، حتماً از مدل‌هایی با ظرفیت قطع 100kA به بالا استفاده کنید.

📌 مثال عملی:
در یک کارخانه با ترانس 1000kVA و ولتاژ 400 ولت، سطح اتصال کوتاه حدوداً 50kA است؛ بنابراین کلید با Icu حداقل 65kA باید انتخاب شود.

🔹 ۳. تعداد پل‌ها (Poles)

کلیدهای هوایی در دو نوع سه‌پل (3P) و چهار‌پل (4P) تولید می‌شوند.

• سه‌پل (3P): برای سیستم‌های سه‌فاز بدون نول (اغلب در تابلوهای صنعتی)

• چهار‌پل (4P): برای سیستم‌هایی با نول مشترک، مثل تابلوهای عمومی ساختمان‌ها و بیمارستان‌ها

برای جلوگیری از نشت جریان یا خطای فاز، توصیه می‌شود در تابلوهای اصلی با مصرف‌کنندگان متنوع از مدل چهار‌پل استفاده شود.

🔹 ۴. نوع نصب – ثابت یا کشویی

• نوع ثابت (Fixed Type): مناسب تابلوهایی است که نیازی به سرویس مکرر ندارند.
  قیمت پایین‌تر و ساختار ساده‌تری دارد.

• نوع کشویی (Withdrawable Type): برای پروژه‌های صنعتی بزرگ با نیاز به ایمنی و نگهداری آسان، گزینه‌ای حرفه‌ای‌تر است.
  این مدل قابلیت جدا شدن از تابلو بدون قطع کامل برق را دارد.

اگر پروژه‌ی شما شامل تابلو اصلی کارخانه، دیتا‌سنتر، یا موتورخانه است، مدل کشویی پیشنهاد می‌شود.

🔹 ۵. نوع عملکرد – دستی یا موتوردار

در کلیدهای هوایی دو نوع مکانیزم عملکرد وجود دارد:

• دستی (Manual): با اهرم یا دسته انجام می‌شود. مناسب پروژه‌های کوچک یا تابلوهای رزرو.

• موتوردار (Motorized): از طریق موتور داخلی و رله کنترل از راه دور قابل قطع و وصل است.
  ایده‌آل برای پروژه‌هایی با سیستم PLC یا مانیتورینگ هوشمند.

🔹 ۶. نوع رله حفاظتی – مکانیکی یا دیجیتال (Microprocessor)

رله حفاظتی قلب کلید هوایی است. مدل‌های جدیدتر دارای رله‌های دیجیتال با قابلیت تنظیم پارامترهای حفاظتی هستند:

• Long Delay: حفاظت اضافه‌بار

• Short Delay: حفاظت تأخیری در اتصال کوتاه

• Instantaneous: قطع سریع در خطای شدید

• Earth Fault: تشخیص خطای زمین

مدل‌های دیجیتال مانند Micrologic (اشنایدر) یا DIGIPACT (هیوندای) دقت بالایی دارند و حتی می‌توانند از طریق Modbus به سیستم مانیتورینگ وصل شوند.

🔹 ۷. برند و خدمات پس از فروش

در بازار ایران برندهای زیر برای کلید هوایی ACB معتبرترند:

• اشنایدر (Schneider): دقیق، پیشرفته، با رله Micrologic

• هیوندای (Hyundai): صنعتی، قابل اعتماد، دارای سری HiAIR

• هیمل (Himel): اقتصادی با کیفیت قابل‌قبول

• LS Electric: طراحی جدید و رله هوشمند

تسلاکالا نماینده فروش معتبر این برندهاست و تمامی مدل‌ها را با گارانتی اصالت و مشاوره فنی رایگان ارائه می‌دهد.

✅ نکات نهایی انتخاب کلید هوایی مناسب

1. جریان نامی را ۲۰ تا ۳۰٪ بالاتر از بار واقعی انتخاب کنید.

2. ظرفیت قطع را متناسب با سطح اتصال کوتاه شبکه انتخاب کنید.

3. در تابلوهای اصلی از مدل کشویی و رله دیجیتال استفاده کنید.

4. برندهایی را انتخاب کنید که قطعات یدکی آن‌ها در ایران در دسترس است.

5. قبل از خرید نهایی، از کارشناسان فنی تسلاکالا مشاوره بگیرید. 

مقایسه برندها و کیفیت کلید هوایی ACB موجود در بازار ایران

چرا استفاده از کلید هوایی ACB در تابلو بانک خازنی و موتورخانه‌ها ضروری است؟

در تابلو بانک خازنی، نوسانات لحظه‌ای جریان و خطر بازگشت توان راکتیو می‌تواند به تجهیزات آسیب برساند.
کلید هوایی ACB با قدرت قطع بالا و قابلیت تأخیر در عملکرد، بهترین گزینه برای حفاظت از بانک خازنی محسوب می‌شود.

در موتورخانه‌ها نیز به دلیل وجود بارهای القایی بالا (پمپ‌ها، چیلرها، کمپرسورها)، خطر اتصال کوتاه و افزایش دمای کابل‌ها بسیار زیاد است. استفاده از ACB در ورودی اصلی تابلو باعث می‌شود سیستم ایمن‌تر و قابل اطمینان‌تر باشد.

خرید انواع کلید هوایی ACB با ضمانت اصالت و مشاوره تخصصی از تسلا کالا

تسلاکالا با تجربه‌ی چندساله در حوزه تجهیزات برق صنعتی، مجموعه‌ای کامل از کلیدهای هوایی ACB برندهای معتبر جهانی را در اختیار شما قرار داده است.
با ضمانت اصالت، فاکتور رسمی، قیمت رقابتی و مشاوره تخصصی رایگان، خرید از تسلاکالا انتخابی مطمئن برای هر پروژه صنعتی است.

سوالات متداول درباره کلید هوایی ACB

1. کلید هوایی ACB تا چه جریان‌هایی موجود است؟
از 630 تا 6300 آمپر بسته به برند و مدل.

2. تفاوت ACB با MCCB چیست؟
ACB مخصوص جریان‌های بالا و تابلوهای اصلی است، MCCB برای تابلوهای فرعی و جریان‌های کمتر.

3. آیا کلیدهای هوایی قابلیت تنظیم دارند؟
بله، جریان نامی، زمان عملکرد و نوع خطا به‌صورت دقیق از طریق رله قابل تنظیم است.

4. در چه شرایطی از مدل کشویی استفاده می‌شود؟
وقتی نیاز به سرویس سریع، تعمیر یا ایمنی بالا باشد؛ مثلاً در تابلو اصلی کارخانه.

5. آیا کلید هوایی در محیط مرطوب قابل استفاده است؟
بله، ولی باید داخل تابلو دارای تهویه و عایق مناسب نصب شود.

6. تفاوت کلید هوایی موتوردار با دستی چیست؟
مدل موتوردار قابلیت کنترل از راه دور از طریق PLC یا مانیتورینگ را دارد.

7. آیا می‌توان کلید ACB را در سیستم‌های بانک خازنی استفاده کرد؟
بله، یکی از بهترین کاربردهای آن حفاظت از تابلو بانک خازنی است.

8. طول عمر مفید کلید هوایی چقدر است؟
بیش از 10 تا 15 سال در شرایط استاندارد و تا 10,000 عملکرد مکانیکی.

9. برندهای معتبر ACB در ایران کدامند؟
اشنایدر، هیوندای، هیمل، LS Electric، و ABB از شناخته‌شده‌ترین برندها هستند.

10. آیا تسلاکالا خدمات فنی و مشاوره انتخاب کلید ارائه می‌دهد؟
بله، تیم فنی تسلاکالا آماده‌ی ارائه‌ی مشاوره تخصصی قبل از خرید و راهنمای انتخاب مدل مناسب برای پروژه‌های صنعتی است.