تحریریه تسلاکالا
همه چیز در مورد تابلو برق فشار متوسط
تجهیزات الکتریکی به صورت دسته جمعی درون سازه‌ای معمولا فلزی قرار می‌گیرند که به آن تابلو برق گفته می‌شود. تابلو برق‌ها انواع مختلفی دارند که یکی از آنها تابلو برق فشار متوسط است. درون این تابلو برق‌ها تجهیزات مختلفی، ازجمله فیوزها، کلیدها و … قرار دارند که هرکدام کارایی مخصوص خود را خواهند داشت. معمولا از تابلوهای برق فشار متوسط، برای سیستم‌های انتقال برق در تاسیسات تجاری یا صنعتی استفاده می‌شود. در ادامه اطلاعات بیشتری درباره این نوع تابلو برق‌ها کسب خواهید کرد.
- انواع تابلو فشار ضعیف
- بهترین قیمت و کیفیت
- ارسال به سراسر کشور
آشنایی با تابلو برق فشار متوسط
وقتی تاسیسات الکتریکی به این نوع تابلو برق متصل می‌شوند، نیروی تاسیسات از این طریق به قسمت‌های مختلف ارسال می‌شود. ولتاژ سرویس شبکه‌های توزیع فشار متوسط، معمولا بیشتر از 35 کیلو ولت را از خود عبور نمی‌دهند.
این سازه عمدتا فلزی، تجهیزات الکتریکی را درون محفظه خود نگهداری می‌کند. این تجهیزات، شامل ترانس‌ها، کلیدها، قطع‌کننده‌های مدار و فیوزها هستند. تابلو فشار متوسط علاوه‌بر نگهداری و محافظت از تجهیزات، کار توزیع و انتقال درست برق به تاسیسات را هم برعهده دارند. این تابلو برق‌ها جریان الکتریکی را تا سطح ایمن محدود می‌کنند. به این ترتیب از تجهیزات الکتریکی و پرسنل به خوبی محافظت می‌شود.
نحوه طراحی و ساخت تابلوهای برق فشار متوسط
یکی از نکاتی که هنگام طراحی تابلو برق‌ها باید رعایت شود، این است که تجهیزات به سادگی درون آن جای بگیرند. تابلو برق فشار متوسط به گونه‌ای طراحی شده تا کار مهندسین برق برای جانمایی تجهیزات درون تابلو برق ساده‌تر شود. از طرف دیگر ایمنی داخل محفظه از طریق تزریق گاز SF6 تامین می‌شود.
برای ساخت بدنه این نوع تابلوها از مواد و متریال متنوعی استفاده می‌شود. معمولا از فلز در ساخت محفظه آن استفاده می‌کنند. محفظه فلزی با دوام و استحکام بالای خود، باعث محافظت از تجهیزات داخلی می‌شوند. یکی دیگر از نکات طراحی این تابلو برق‌ها، استفاده از ولتاژ تجهیزات در بازه خاص است.
آشنایی با اجزای اصلی تابلو برق فشار متوسط
درون محفظه همه تابلو برق‌ها تجهیزات مختلفی قرار گرفته است. این تابلو برق هم از این قاعده مستثنی نبوده و تجهیزات مختلفی با کاربردهای خاص درون آن قرار دارند. در ادامه نگاهی اجمالی به مهم‌ترین اجزای این تابلو برق‌ها خواهیم داشت:
- کلید تیغه‌ای: از این کلیدها برای جداسازی بخش‌های خاصی از تابلو برق فشار متوسط استفاده می‌شود. این جداسازی به منظور تعمیر و نگهداری بخش‌های خاصی از تابلو انجام می‌گیرد. از این کلیدها می‌توان در شرایط بدون بار و با هوای فشرده از طریق کنترل از راه دور استفاده کرد.
- کابل‌های ورودی: انواع کابل برق این تابلو برق‌ها در سطح ولتاژهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای عایق‌سازی کابل‌ها هم از اتیلن متقاطع و اتیلن پروپیلن استفاده می‌کنند. این عایق‌ها علاوه‌بر مقاومت بالا، انعطاف‌پذیری بسیار مناسبی هم دارند.
- کلید قطع بار: یکی از مهم‌ترین تجهیزات تابلو برق است که در مواقع اضطراری بسیار کمک‌کننده است. این کلید در شرایط بحرانی مدار را قطع می‌کند تا از وارد شدن آسیب به تجهیزات جلوگیری کند.
- مدارشکن: از این کلید هم برای قطع و وصل مدار در مواقع بحرانی استفاده می‌شود. کلیدهای مدارشکن به هنگام اتصال کوتاه و تحت بار باعث قطع مدار می شوند. این مدارشکن‌ها یا بریکرها در نوع عایق به‌کار رفته در آنها با یکدیگر متفاوت هستند.
- کلید زمین: از این کلید هم برای جداسازی ایزولاسیون و فولدرها استفاده می‌کنند. این کلیدها باید از اتصال کوتاه و آسیب به تجهیزات پیشگیری کنند.
بررسی انواع تابلو برق فشار متوسط
به طور کلی دستگاه‌های محافظ مداری که داخل این تابلو برق‌ها وجود دارند، از تجهیزات الکتریکی محافظت می‌کنند. به همین دلیل از این تابلوها در تاسیسات صنعتی یا تجاری استفاده می‌کنند. این تابلوها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
تابلو برق سنتی
این نوع تابلوها که بسیار هم ارزان قیمت هستند، معمولا از حداکثر ولتاژ 24 کیلو ولت برخوردارند. البته لازم به ذکر است که این نوع تابلو برق‌ها باتوجه به بدنه، محل نصب، ولتاژ و … قیمت‌های متفاوتی دارند.
تابلو برق کمپکت
معمولا از این تابلوها به جای تابلو برق‌های سنتی استفاده می‌کنند. تابلوهای کمپکت به دلیل وزن سبکی که دارند به راحتی حمل و جابجا می‌شوند.
در تصویر زیر نمونه ای از تابلو برق فشار متوسط سنتی و کمپکت را مشاهده می‌کنید:
تابلو برق کشویی
این نوع تابلو برق‌ها برق را با کیفیت بسیار مطلوب منتقل می‌کنند. برای دفع قوس‌های الکتریکی از فناوری‌های پیشرفته ای در این تابلوها استفاده شده است.
تابلو برق بخش‌بندی شده (Metal clad switchgear)
در این نوع تابلو برق فشار متوسط از تمام تجهیزات الکتریکی، قطع‌کننده مدار، گذرگاه خروجی و … در محفظه‌های جداگانه بهره می‌برند. به این ترتیب سطح نگهداری و ایمنی آنها افزایش پیدا می‌کند. تابلو برق‌های بخش‌بندی شده، دارای ولتاژ 5 تا 38 کیلو ولت هستند. همچنین دارای قطع‌کننده‌های مدار خروجی هستند که باعث سهولت بیشتر در نگهداری از تاسیسات صنعتی می‌شود.
تابلو برق عایق‌بندی شده با گاز (Gas insulated switchgear)
محفظه این نوع تابلو برق فشار متوسط مهر و موم است و داخل آن با گازهای هگزا فلورید گوگرد عایق یا مخلوط SF6 پر می‌شود. این گاز فاصله بین اجزا و تجهیزات را کاهش می‌دهد. از این تابلو برق‌ها برای محیطی با شرایط خطرناک‌تر استفاده می‌کنند.
در تصویر زیر نمونه‌ای از تابلو برق فشار ضعیف Metal Clad و Gas Insulated را در تصویر زیر می‌بینید:
تابلو برق محفظه فلزی Metal enclosed switchgear
مثل باقی تابلو برق‌های فشار متوسط هستند. با این حال قابلیت جداسازی قسمت‌های مختلف را ندارند. درواقع تمام تجهیزات درون بدنه فلزی تابلو جای می‌گیرد. معمولا از این تابلوها در مراکزی که خطر و ولتاژ کمتری دارند استفاده می‌شود و قیمت پایین‌تری هم نسبت به بقیه تابلوها دارند.
تابلو برق سوار بر بتن Pad mounted switchgear
برای ساخت این تابلو برق فشار متوسط از استاندارد IEEE بهره می‌گیرند. از این تابلوها برای سیستم‌های توزیع زیرزمینی با درجه‌بندی 5 تا 38 کیلو ولت استفاده می‌شود. تابلوهای سوار بر بتن امنیت بالایی دارند و از درجه حرارت پایینی هم برخوردار هستند.
تابلو برق زیرزمینی یا اتاق‌دار Vault or subsurface switchgear
اگر برق یا جریان عبوری بین 18 تا 35 کیلو ولت باشد از تابلو برق‌های زیرزمینی استفاده می‌کنند. به دلیل قرار گرفتن تمام تجهیزات و بخش‌های کنترلی در زیرزمین، دسترسی به آن بسیار مشکل است. این موضوع باعث می‌شود تعمیر و تعویض تجهیزات با مشکل مواجه شوند. به همین دلیل برای فضاهای کم به استفاده از این محصول توصیه می‌شود. استفاده از این تابلوها ریسک خرابی تجهیزات را هم افزایش می‌دهد.
عوامل موثر بر قیمت تابلو برق فشار ضعیف
قیمت و هزینه‌های مرتبط با تابلو برق برای خریدار از اهمیت بالایی برخوردار است. با این حال عوامل مختلفی روی قیمت این تابلوها موثر هستند. بدیهی‌ترین فاکتور بررسی نیاز پروژه است تا تابلوی اشتباه خریداری نشود. عواملی مثل عایق‌بندی، جنس بدنه، نوع نصب، نوع تابلو، میزان ولتاژ و … به طور مستقیم روی قیمت نهایی تابلو برق تاثیرگذارند.
یکی دیگر از فاکتورهای مهم هزینه تابلو برق فشار متوسط، هزینه نصب آن است. این هزینه باتوجه به نوع و کاربری تابلو برق متفاوت خواهد بود. به طور کلی بهتر است مشورت‌های لازم در خصوص خرید تابلو برق مناسب با متخصصین این حوزه انجام شود.
سخن پایانی
تابلو برق فشار متوسط با بدنه یا محفظه مناسب خود از تجهیزات داخلی انتقال برق محافظت می‌کند. این تابلوها انواع مختلفی دارند که در این مطلب به تشریح آنها پرداختیم. طراحی این تابلوها به گونه‌ای است که همه تجهیزات به راحتی داخل آن جای می‌گیرند. همین ویژگی کار مهندسین برق را ساده‌تر می‌کند. برای ساخت محفظه یا بدنه تابلو برق های فشار متوسط هم عموما از فلزات استفاده می‌کنند که دوام و استحکام بالاتری هم دارند.
غزاله صالح زاده
