پردیس پاکنام
الکتروموتور جزء جدا نشدنی صنعت برق می‌باشند. در این مقاله، ابتدا با الکتروموتورها و اجزای سازنده آن‌ها و در ادامه با الکتروموتورهای سه فاز و تک فاز و روش‌های راه اندازی آن‌ها آشنا می‌شوید.
در آکادمی‌تسلا کالا، مقالات را بیشتر بر اساس موتورهای القایی و قفس سنجابی سه فاز و تک فاز ارائه می‌دهیم ولی برای شروع، ابتدا باید با الکتروموتور به صورت کلی آشنایی پیدا کنیم.
الکتروموتور چیست؟
از الکتروموتورها برای تبدیل توان الکتریکی به توان مکانیکی استفاده می‌شود. الکتروموتور در زندگی امروزه افراد به وسیله ای تبدیل‌شده که معمولا هر وقت حرف از حرکت و نیاز به حرکت باشد مطمئناً الکتروموتور نیز وجود دارد.
اگر بخواهیم به طور کلی نحوه عملکرد الکتروموتور را بررسی کنیم، باید بگوییم وقتی‌که یک هدایت‌کننده تحت جریان الکتریکی موجود در یک میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد. از سمت میدان مغناطیسی یک نیرو بر هدایت‌کننده‌ای که حاوی جریان الکتریکی است اعمال می‌گردد.
هر موتور الکتروموتور از دو بخش متحرک و محرک تشکیل شده است.که به بخش متحرک روتور و به بخش ثابت که معمولا درون موتور قرار دارد استاتور یا ایستانه نیز می‌گویند. در یک موتور الکتریکی، روتور به علت گشتاوری که ناشی از نیرویی است که توسط میدان مغناطیسی ایجاد شده در استاتور است به حول محور خود می‌چرخد.
در شکل زیر، ساختمان داخلی یک الکتروموتور و اجزای آن، نشان داده شده است:
معرفی الکتروموتورهای سه فاز و تک فاز:
موتورهای جریان متناوب به صورت الکتروموتورهای تک فاز و سه فاز ساخته می‌شوند. الکتروموتورهای تک فاز اغلب مصارف خانگی دارند و در توان‌های کمتر از یک اسب بخار ساخته می‌شوند. ولی الکتروموتورهای سه فاز کاربردهای گسترده تری دارند و در توان‌های کم تا چند صد کیلووات ساخته می‌شوند.
الکتروموتور تک فاز، نوعی از الکتروموتورهاست که قابلیت راه اندازی با برق شهری با ولتاژ 220-230 ولت و فرکانس 50-60 هرتز را دارد.به عبارت دیگر، تبدیل انرژی، در الکتروموتور تک فاز، توسط برق تک فاز 220 ولت انجام می‌شود.
این تجهیز، در کاربردهای خانگی، تجاری و واحدهای صنعتی کوچک، مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثلا در جرثقیل‌ها و بالابرهای فروشگاه‌های کوچک و برخی از لوازم خانگی، مانند ماشین‌های لباسشویی و مینی واش‌ها.
برای آشنایی بیشتر با الکتروموتور تک فاز، حتما ویدیو منتشر شده در صفحه اینستاگرام تسلا کالا را مشاهده کنید:
View this post on Instagram
الکتروموتور سه فاز، به موتورهای الکتریکی ای گفته میشه که برای ایجاد نیروی مکانیکی، باید به برق سه فاز متصل شوند. همانطور که گفته شد، الکتروموتور سه فاز، نسبت به تک فاز، توان بیشتری را ایجاد می‌کند و غالبا از نوع القایی است و در صنعت نیز، بسیار پر کاربرد است.
الکتروموتورهای سه فاز و تک فاز چه مزایایی دارند؟
در ادامه به صورت تفکیک شده، مزایای الکتروموتورهای تک فاز و سه فاز را بیان می‌کنیم.
مزایای الکتروموتور تک فاز:
1- نصب و راه اندازی آسان
2- کاربری ساده
3- ساخت وسایل خانگی بدون نیاز به کنتور سه فاز
4- ساخت دستگاه‌های صنعتی سبک توسط موتور تک فاز
مزایای الکتروموتور سه فاز:
1- خود راه اندازند.
2- ساختمان ساده و استحکام بالا.
3- به سرویس و نگه داری کمی‌نیاز دارند.
4- از آن‌ها می‌توان در مکان‌هایی با خطر انفجر بالا استفاده کرد، چون جرقه داخلی ندارند.
5- قیمت اقتصادی دارند.
6- اگر قاب و سیستم مناسبی داشته باشند، از آن‌ها می‌توان در محیط‌های آلوده استفاده کرد.
الکتروموتورهای سه فاز و تک فاز چه معایبی دارند؟
در کنار مزایای گفته شده برای الکتروموتورهای تک فاز و سه فاز ، این الکتروموتورها، معایبی هم دارند که در ادامه به صورت جداگانه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
معایب الکتروموتور تک فاز:
1- مصرف و استهلاک بالا
2- شدت جریان مصرفی بالا
3- تعمیر و نگه داری پر هزینه
4- نیاز به خازن برای راه اندازی اولیه
5- گشتاور پایین
6- عدم کنترل کامل ضربه استارت
معایب الکتروموتور سه فاز:
1- جریان راه اندازی بالا
2- روش‌های کنترل سرعت پیچیده
الکتروموتورهای تک فاز و سه فاز با چه روش‌هایی راه اندازی می‌شوند؟
به طور معمول این الکتروموتورها با روش‌هایی که عنوان می‌کنیم راه اندازی می‌شوند.
روش‌های راه اندازی الکتروموتور تک فاز:
1- موتور با راه انداز مقاومتی
2- موتور با خازن دائم
3- موتور با خازن راه انداز
4- موتور دو خازنی
روش‌های راه اندازی الکتروموتور سه فاز:
1- به صورت مستقیم
2- با استفاده از مقاومت راه انداز
3- به صورت ستاره-مثلث
4- استفاده از راه انداز نرم یا سافت استارتر
5- استفاده از درایو
در مقالات بعدی، اطلاعات بیشتری در رابطه با روش‌های راه اندازی الکتروموتورهای سه فاز و تک فاز ارائه می‌کنیم.
امتیاز بینندگان:1 ستاره